MAARHUIZEN – Het aanbod van het komende monumentenweekend is lang, is wel bekend bij iedereen die iets met monumenten heeft. Er zit dit jaar een pareltje tussen: de Enne Jansheerd, de aan het zicht onttrokken boerderij op de wierde van Maarhuizen.
Het regent een beetje, op de oude weg tussen Winsum en Mensingeweer. De handelaar in rubber banden oogt nog steeds als toen. Het was de plaats waar je absoluut rustig moest rijden om de bocht te kunnen nemen. Twee groene palen markeren nog steeds de oprit naar de Enne Jansheerd. De palen waar wij allen met de auto’s langsreden.
De schuur heeft een hoeksteen die meldt ‘m. No 3’ en ernaast een steen met ‘1811 G. Ennes’. Zou het de invloed van de Franse overheersing zijn geweest toen alle huizen een nummer kregen, ten einde het de verse Franse belastingdienst niet zozeer leuker maar wel gemakkelijker te maken? “Maison 3”Het ruikt er naar nakende herfst. De appels, de pieterman, de tulpappel vallen al. De leilinden zijn jaren niet bijgehouden en staan op het punt gewone linden te worden. Een eenzame auto stopt bij de inrit, een man en een vrouw stappen uit. Ze wandelen door de laan naar het oude kerkhof. Een kastanjeboom lijdt aan de eigen ziekte en toont zijn verwondingen ook. Het is er stil sinds oktober 2016 het tracé van de provinciale weg werd verplaatst.
Gijs van Rhijn (36) schenkt koffie in aan de keukentafel die schuin staat omdat de vloer afloopt. Hij is lauweriaat van het Leidse Cabaretfestival 2011. Mayke Zandstra (37) is socioloog en werkt bij de Vereniging voor Kleine Dorpen op het programma Elk dorp een duurzaam dak. Aan de keukentafel staan twee kinderstoeltjes. Zij wonen sinds mei op de Enne Jansheerd,De heerd op de terp Maarhuizen is sinds jaren eigendom van Staatsbosbeheer. Nadat boer Duurt de Vries een jaar of zeven de boerderij verliet, kwam het machtige orgaan dat wikt en beschikt over bomen, plassen en grassen met het complex in de maag te zitten. “Staatsbosbeheer wil dat deze plek een openbaar nut heeft. Het hele gebied van de wierde moet een plek voor beleving van natuur en cultuur worden. Projectontwikkelaar Rezoem uit Groningen kwam erbij en men heeft ons gevraagd om de invulling op ons te nemen.”
Het project staat nog in de kinderschoenen. Gijs: “We zijn in mei hier ingetrokken met de opdracht hier wat tot stand te brengen. Er komt gelegenheid om te eten en te drinken, te overnachten, mogelijkheden voor theater uitvoeringen, workshops met of zonder arrangementen, je kunt met het bootje via het diep aanmeren, het terrein…….er komen dieren op.”
Van Rhijn en Zandstra hebben goud in handen. Een domein en plannen met sterke instellingen achter zich. “Je moet het zien, je moet je voorstellen wat er allemaal kan,” benadrukt hij. Het interieur van het woonhuis heeft delen die authentiek zijn en delen die door de moderne tijd zijn aangetast. Trots laat hij de schoorsteenmantel zien, een bak nog geheel in oude staat, met een jaren zeventig gaskachel er voor. Hier en daar zitten in de authentieke deuren moderne klinken. In de deel demonstreert hij de nog functionerende waterpomp met granieten wasbak. “Buiten staat nog een pomp maar die met nog hersteld worden.”
Hij toont de enorme schuur waar een theater in komt. In de andere schuur zouden bedrijfjes ondergebracht kunnen worden, ambachtsbedrijven die aansluiten bij de sfeer van het complex. De ambities zijn er. De plek is uniek. Hoe groot is de kans dat het een succes wordt? “De opdracht is dat het unieke van deze plek gedeeld wordt. Dat ligt ons op de nek. De grote partijen achter Maarhuizen willen dat dit een plek wordt die maatschappelijk relevant is voor cultuur en natuur. Het pand stamt uit 1788. Er is heel veel nodig om de het authentieke karakter ervan te herstellen. Ik heb mijn baan als docent bij de vrije school in Groningen opgezegd om de handen vrij te hebben voor dit project.”
Tekst en foto’s: Berto Merx
