In de serie gesprekken met de lijsttrekkers deze aflevering: Kristel Rutgers, aanvoerder van het CDA. Volgens de spelregels brengen de lijsstrekkers drie onderwerpen voor het gesprek in, en op het eind altijd de vraag: wie betaalt dit allemaal? Want tussen droom en daad liggen – meestal en vooral – financiële bezwaren.
Kristel Rutgers (43), getogen en wonend in Bedum, werkte als leerkracht in het basisonderwijs. Ze stond in de neutrale basisschool Uithuizermeeden/Godlinze (“zo heette dat toen, neutrale,”) en in Hoogezand. Ze had een eigen bedrijf in de zorgbehandeling. Uitgesproken liefhebberijen: “Een terrasje pakken, een hotelletje of restaurant. Genieten met vrienden, in de tuin werken, genieten van het buiten zijn.”
De haan laat zich horen en dat is meteen een tekenende anekdote: “Ik had een bevrucht ei onder een kip gelegd. Daar kwam een mooi kuikentje van en ik was ervan overtuigd dat het een kip was. Begon er ineens een kam aan te groeien en daar begon-ie te kraaien. Een haan hier in de buurt, dat is niet zo geschikt. De haan gaat verhuizen naar Nannet Gijzen van de ChristenUnie. Die woont heel geschikt om er een haan op na te houden.”
Wat is hier nou zo tekenend aan?
“In de discussie moet je soms hard zijn. Maar je mag nooit de menselijke persoon achter je tegenstander uit het oog verliezen. Iedereen is in de gemeenteraad aan het werk met de intentie om het gemeenschappelijke goede tot stand te brengen. Je kunt diepe meningsverschillen hebben over de zaken, maar daarna moet je de persoon van je tegenstander normaal, met respect bejegenen.”
Dat geldt ook voor de CDA-wethouders?
“” Ja, iets is goed of niet goed, of niet goed genoeg. Je beoordeelt dat onafhankelijk van de vraag of de wethouder van jou partij is. Het gaat om de inhoud van de zaak.”
Hoofdthema is veilgheid.
“Ik sta er wel bekend om, ik schreeuw het altijd, de verkeersveiligheid rond de scholen. Ik snap dat kinderen met de auto naar school worden gebracht, door opa’s, oma’s, vaders, moeders. Alles wat fiets kan er niet langs, wie loopt heeft er ernstige hinder van……”
Dat is gemakkelijk opgelost. Zet er een bord met stopverbod neer en een agent met een fotoapparaat. Kan gewoon met de telefoon, nummerplaat knippen en bekeuring…..
“Nee, nee, dat gaat veel te hard. Het is heel eenvoudig om de weg en de stoep wat beter in te richten voor in- en uitstappen. Voor Smokken en Nokken. Even kusje geven en wegwezen. En daarnaast moet je aan gedragsverandering doen. Ga met de school, Veilig Verkeer en anderen om tafel zitten over de vraag hoe je dit aanpakt. De kwestie is dat iedereen wil dat zijn kind veilig op school komt. Mensen die zich onveilig gedragen moet je voorlichten, uitleg geven over de gevolgen daarvan. Dat helpt aanzienlijk. En als uiteindelijk mensen hun gedrag niet aanpassen, dan moet er maar een Buitengewoon Opsporingsambtenaar erbij. Van te voren aankondigen, want dat is geen flitspaalsituatie.”
Handhaving van de snelheid van 30 km in de dorpen.
“De inzet van de politie wordt deels gestuurd door de gemeente. De snelheid van 30 km en de handhaving van de parkeerverboden, dat zijn regels die iedereen kent en ze gewoon aan de laars lapt. Het zal gemakzucht zijn, of wat dan ook, maar toch: eerst er op aanspreken en dan handhaven.”
Met het bonnenboekje.
“Dat moet dan maar, uiteindelijk.”
Je wilt een 100 procent dekking van het Hogeland met AED’s. Dat gaat een mooie cent kosten.
“Ten eerste is er het probleem van de aanrijtijden van de hulpverlening. Dat kan op korte termijn niet sneller. Bij een hartstilstand telt elke minuut. Heel veel apparaten die er nu zijn, hangen binnen. In winkels, banken, sportkantines. Als die gesloten zijn, is de AED onbereikbaar. Het is een kwestie van een paar meter het apparaat verplaatsen, buiten hangen en een kastje er om heen. En dan moet je nog kijken naar de vlekken waar een apparaat niet voor handen is. Er zijn nog mogelijkheden van subsidies en zo nodig steun van de gemeente om die vlekken weg te werken. Ga met winkeliers, ondernemers, dorpsverenigingen in gesprek hierover………”
En dan moet er nog een netwerk van opgeleide vrijwilligers-hulpverleners komen.
“Zo zwaar is dat niet. Je hoeft alleen in actie te komen als je wordt opgeroepen als je in de buurt bent. De opleiding is kort en als je een oproep krijgt moet je even alles laten liggen en ingrijpen tot de hulpverleners er zijn. Als het wat kosten moet, dan moet dat maar.”
Geen coffeeshop in de nieuwe gemeente.
“We willen geen coffeeshops. De aanwezigheid van een coffeeshop werkt drempelverlagend.”
Jawel, maar het zijn gereguleerde zaken, met BTW-nummer en belastingafdracht. Een effect ervan is dat het straatdealen en dealen op het schoolplein er mee in de wielen gereden wordt.
“Verbieden van drugsgebruik lost niks op. Goede voorlichting werkt. En vervolgens moeten we als gemeente een drempel op gooien tegen het idee dat drugs heel gewoon zijn. Een coffeeshop is een gedoogde professionele dealer. En die is in onze gemeente niet welkom.”
Een rookverbod bij sportverenigingen, ga je niet wat ver met betuttelen?
“Wat je in je eigen omgeving doet, prima. Op het sportveld heeft een trainer, een begeleider een voorbeeldfunctie voor de jeugd. Jeugdigen imiteren het gedrag van de mensen die ze bewonderen. Dat zijn de trainers, de oudere toppers in de club. Dit is geen gedrag afdwingen. Het is anderen in bescherming nemen. Het is ontmoedigingsbeleid.”
De energie transitie, weinig grote aansprekende plannen van het CDA.
“De klimaatdoelen moet je wíllen halen. Het gaat om het land dat we willen doorgeven. Verandering doet pijn. Wij zetten in op kleine stapjes, alle kleine stapjes opgeteld, dat helpt. Doe aan bewustwording van de energie problematiek. Wij willen een loket duurzaamheid en energie waar je op maat informatie en advies krijgt. Op maat betekent dat het loket zich bezig houdt met de vragen die mensen hebben en de dingen waar ze tegen aan lopen en niet omgekeerd. Zo van: dit is de beschikbare informatie en daar moet u het meedoen. Het loket moet luisteren en handelen naar wat mensen als problemen, kwesties aandragen.”
En een klimaatbox van de gemeente voor iedereen.
“Een presentje met een spaarlamp, folie voor achter de radiator, een sensor, dat soort dingen. Dat is om mensen het te laten proberen, er kennis mee te maken.. Ontdek dat folie achter de radiator echt werkt. Of gebruik het om de buurman er mee kennis te laten maken.”
Het CDA wil ons verleiden, verleiden tot energiebewust worden.
“Ja, mensen verleiden om er over na re denken, kleine stapjes te doen en dan uiteindelijk bij het loket terecht te komen.”
De kunsten en de cultuur.
“Daar moet een duidelijk beleid voor komen. Van onder af, van verenigingen, clubs, instelling, kunstenaars, die moeten we laten aangeven wat de wensen zijn en wat de kwaliteiten zijn. En wat mij betreft moeten ze aangeven hoe ze elkaar versterken en dan blijkt wat het gaat kosten. We geven nu steun aan dingen die als losse onderdelen in de begroting staan. We moeten heroverwegen wat we nu doen, welke kansen er zijn en terug naar de basis voor gesprekken en overleg. Dat gaat bij ons dieper dan bij andere partijen.”
De landbouw. Een sector die van oudsher het CDA koestert, of is het omgekeerd. Er zijn hier bedrijven van 170 hectares, met navenant een kapitaalslast en een rendementseis. Wat wil je als gemeente daar aan veranderingen doen?
“Voorop gesteld, deze sector moet drastisch innoveren vanwege het klimaatbeleid. Wij willen niet een bestaand bedrijf opleggen om te veranderen. We mikken op jonge boeren die tegen de muur van regels en wetten en van alles en nog wat aan lopen als ze willen veranderen. Verruim de mogelijkheden daarvoor. Heb vertrouwen in de ideeën van de boeren zelf, ideeën die niet door de bureaucratie zijn bedacht. De kennis voor de veranderingen zit bij de boeren zelf. Ga in gesprek over de mogelijkheden en die kaders en regels die gesteld worden. Ga je idee uitproberen, ga het testen.”
Een dementie vriendelijke gemeente.
“Dit staat absoluut niet op de kaart. De problemen van dementie worden niet onderkend. Met kleine ingrepen kun je heel veel bereiken. Er woonde hier vlak bij een dame op leeftijd. Het enige echte probleem was het gevaar dat ze fouten met het gas maakte. Je zou zeggen: sluit dan bij haar het gas in de keuken af. Dat kan niet want het energiebedrijf heeft leveringsplicht. Is men bezig geweest met tape en afplakken om het risico te beperken. Uiteindelijk is ze vanwege dat gasgevaar in een tehuis terecht gekomen. Ik vind het bizar dat het regeltje van de leveringsplicht van het energiebedrijf er toe leidt dat zij het zelfstandig wonen moest opgeven.”
Ik hoor de hele tijd: overleggen, naar de basis, kleine projecten.
“Dat is de kern van onze visie. Gespreide verantwoordelijkheid. Ga vroegtijdig in gesprek met elkaar, overleg en ga niet naar elkaar wijzen en afwachten.”
Leidt dat niet tot een overleg-aristocratie. Een klein groepje beroeps-overleggers. De gewone burger die alle vertrouwen in de zelf gekozen politicus heeft en daar over vier jaar mee afrekent, moet nu groepjes en overlegjes in de gaten gaan houden om wat die allemaal bekokstoven.
“Ik zeg: ik doe wat ik zeg en zeg wat ik doe…..”
Dat zei Pim Fortuyn ook.
“Ik wil over vier jaar afgerekend worden op wat ik gezegd heb en wat ik gedaan heb. Mijn pleidooi voor aan de basis met elkaar te overleggen, is bedoeld om het vertrouwen in de politiek terug te winnen. Dat is tegen het populisme, het gevoel van: zij doen maar wat en ze hebben geen oog voor ons. Het gaat mij om het grote goede, het goede algemeen belang. Je moet reeël zijn, sommige dingenn kunnen niet, of lukken niet. En dan is het aan mij om dat uit te leggen.”
Wie gaat dit allemaal betalen uit een begroting die nu al de kleur avondrood heeft.
“Niet alle verbeteringen kosten geld. Als je in het voortraject van een plan zorgvuldig bent, bespaar je op de kosten. Zorg dat de plannen er zijn en als zich kansen voordoen voor de financiering, kun je ze gelijk uitrollen. Koppel kansen aan elkaar. De energie transitie levert werkgelegenheid op, verbetert de leefbaarheid en dat trekt mensen aan wat weer tegen de krip ingaat. Gebruik het geld van het nationaal aardgasschade programma ook om samenwerking te zoeken met de universiteit en de hogeschool. Hiermee kunnen we koploper worden in innovatie. En dat maakt ons weer aantrekkelijker voor investeerders. Niet stil staan, de volgende stap al voorbereiden. Onze slogan is: Nait soezen maor doun.” Kristel Rutgers tekent hierbij nadrukkelijk aan dat deze Groninger spelling correct is volgens ter zake kundige partijgenoten.
Tekst en foto’s: Berto Merx
