HET HOGELAND – De dorpskernen van Bedum, Winsum, Uithuizen en Uithuizermeeden krijgen een miljoenengolf over zich heen. Het geld is bedoeld om de bestaande centrumplannen een plus te geven in het versterken van de sociaal-economische aantrekkelijkheid.
Uit het Nationaal Programma Groningen is voor de gemeente Het Hogeland een bedrag van 11,61 miljoen euro beschikbaar gekomen om een “plus” te zetten op de realisatie van de vier centrumplannen in Bedum, Winsum, Uithuizen en Uithuizermeeden. Dit geld is er om in het aardgascatastrofegebied de sociaal-economische ontwikkelingen een impuls te geven. Er zit ruim een miljard in deze pot. Afgelopen voorjaar konden gemeenten al projecten hiervoor indienen die in een fase van snel uit te voeren verkeerden. “Deze extra middelen zullen worden besteed aan projectonderdelen in deze centra, waarvoor in de tot dusver gemaakte plannen geen financiële ruimte aanwezig was. Waar nodig en mogelijk zullen met de middelen extra verpauperde panden in de centra worden aangekocht en gesaneerd, eventueel in samenhang met de realisatie van nieuwe infrastructuur zoals nieuwe zichtlijnen en nieuwe functies in de zorg en cultuur,” aldus het college van b. en w. “ En er zal worden geïnvesteerd in verdere verhoging van de ruimtelijke kwaliteit van het openbaar gebied. Dit alles met het doel om de aantrekkelijkheid van de centra te vergroten en een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid.”
De raad van de gemeente Het Hogeland is akkoord met het plan om voor Bedum 2,85 miljoen te besteden, voor Winsum 3,55 miljoen, voor Uithuizen 2,6 miljoen en voor Uithuizermeeden 2,6 miljoen. Om te beginnen komt er voor de vier dorpen een uniforme regeling. Hiermee kunnen leegstaande winkels in het centrum een nieuwe invulling krijgen, kunnen het exterieur en het interieur van winkels in het centrum met subsidie worden opgeknapt en sommige ondernemers alsnog van buiten naar binnen het kernwinkelgebied verhuizen en kan winkelvloeroppervlak buiten het centrum verder uit de markt genomen worden.
Voor Winsum wordt het mogelijk een vervolg te geven aan de uitvoering van de vastgoedsubsidie regeling – voor het dorpscentrum – voor ondernemers maar nu sterk gericht op het gebied dat met de naam Obergum Wierde van Waarde wordt aangeduid. Ook kan ruimte worden gemaakt voor ontwikkelingen rondom de Obergumerkerk en omgeving. Daarin is voorzien in de aan- en verkoop van vastgoed, het versterken van de maatschappelijke – en commerciële functies en het verbeteren van de openbare ruimte. In Bedum wordt ingezet op het verder uit de markt nemen van leegstaande winkelvloeroppervlak, en het versterken van het openbaar gebied. Verder wordt ingezet om het gebied tussen de winkelconcentraties in de Molenweg en het Boterdiep aan te pakken en te transformeren in een aantrekkelijke verbindingszone.
In Uithuizermeeden wordt doorgegaan met het verbeteren van panden en het straataanzicht. Er is 1 miljoen gereserveerd voor het ontwikkelen van een zorgplein, een concentratie van zorginstellingen op één plek.
In Uithuizen zal men de “rotte kiezen’, slecht erbij liggende panden aanpakken. Voor 1,5 miljoen. Voor het kopen en slopen in het project Schoolstraat is een miljoen beschikbaar. Er ligt enorme tijdsdruk op de plannen. Dit geld was een vluggertje van minister Wiebes en moet vooral snel worden uitgevoerd.
Voor bijna alle raadsfracties was het plan een complimentending met mitsen en maren. Mädi Cleerdin van de PvdA noemde het plan de “de kers op de taart” maar vroeg zich af waar de plannen voor de aanpak van Wehe – den Hoorn zijn gebleven: “Die hoorde er toch ook bij?” Voor Stefan van Keijzerswaard (VVD) is het een kwestie van: “Het geld is er en zo snel mogelijk aan de slag.” Jacob Cleveringa van Gemeentebelangen meende: “Het is realiseerbaar binnen de budgetten. Dus doen.”
Het CDA, Kor Berghuis, sneed hét probleem van aardgasschade-gate aan. “Het herstel, versterking en afhandeling van de aardgasschade en tegelijk deze grote projecten beginnen, het is een spagaat.” Hij benadrukte dat de individuele bewoners met hun bevingsproblemen niet uit het oog moeten worden verloren. Linda Visser van de SP verzuchte: “Dit plan is een subsidieplan voor ondernemers in de vier dorpen. Wat gebeurt er met de ondernemers in andere dorpen die net zo goed steun en hulp nodig hebben voor vitalisering? Het is toch wrang dat het dorp Leens het op eigen kracht heeft moeten doen,” stelde ze vast. “Voor je het weet heb je met die miljoenen van het Nationaal Program Groningen een projectenmachine opgetuigd, projecten die door een heel select groepje zijn bedacht. Dit zijn niet onze projecten.”
Anne Marie Smits van GroenLinks maakte zich zorgen over het verdwijnen van parkeerplaatsen als gevolg van het plan voor Uithuizen. “Ernstiger is dat door de snelheid waarmee deze plannen worden opgevoerd de participatie van de burgers in het gedrang komt. En ook de betrokkenheid van de raad. Het moet in een rap tempo erdoor.”
Bernd de Jong van de CU deelde de kritiek van het rappe tempo: “Maar toch is het van belang te starten. Ik zie de spagaat van snel herstel en met deze projecten te beginnen. Deze projecten maken zichtbaar dat er wat gebeurt aan het economische herstel van Groningen. Maak het ook zichtbaar met grote borden waarin wordt aangegeven wat het project inhoudt zodat de inwoners zien wat er gebeurt.”
Wethouder Eltjo Dijkhuis gaf toe dat er tijdsdruk op de plannen zit. “In januari hebben we vastgesteld welke plannen er snel rijp zijn voor uitvoering. We hebben naar eer en geweten naar een aantal plannen gekeken en die zijn afgevallen omdat ze nog niet rijp genoeg zijn of omdat er nog onvoldoende draagvlak voor is. Wat we nu voorleggen zijn plannen die een financieel duwtje nodig hebben en het karakter hebben van wensen die er leefden en die niet in de eerder plannen konden worden opgenomen bij gebrek aan geld. Niemand betwijfelt of het goede plannen zijn, alleen de manier waarop het moet, oogst kritiek. In Wehe-den Hoorn is het oorspronkelijke plan voor een Ploegcentrum in de oude katholieke school in de vertraging. Dat willen we in het najaar rond hebben,” aldus Dijkhuis.
Hoe krijgt de raad greep op de uitgaven? Dat bleef het probleem voor het CDA, CU en de SP. De door Dijkhuis voorgestelde rapportages van het project in de jaarlijkse begroting, de voorjaarsrapportage en de najaarsrapportage was onvoldoende. Berghuis: “Ik wil een glasharde toezegging dat als er iets wijzigt, de raad daar vooraf over wordt geïnformeerd.” Met de formulering dat de ‘raad het college de bevoegdheid verschaft de projecten uit te voeren en hierover vooraf wordt geïnformeerd via memo’s en de gewone financiële controle mechanismen” kreeg het voorstel voor de miljoenengolf toch groen licht.
