BAFLO – Het is een ontroerend moment als de leerlingen Iris, Korjen, Hanne en Kim met Ulfert Molenhuis het kunstwerk onthullen in de gymzaal van de Marciaborg. Een heel klein beeldje dat een héél groot verhaal symboliseert.
Het beeldje is een replica van het in 2015 in Kamp Amersfoort onthulde manshoge beeld ‘Schuilplaatsverleners’ van de kunstenaar Eric Claus. Het was een eerbetoon aan de talloze Nederlanders die met gevaar voor eigen leven tijdens de Duitse bezetting een schuilplaats boden aan opgejaagde verzetstrijders, politieke en kerkelijke leiders, leraren, ambtenaren en studenten, die weigerden de solidariteitsverklaring te ondertekenen. Aan Joden, opgeroepen dwangarbeiders en neergeschoten vliegtuigbemanningen. Mensen die werden opgepakt als schuilplaatsverleners kwamen doorgaans in het kamp van Amersfoort terecht.
Het zijn die kleine, anonieme helden, hun verhalen hoor je zelden, die vaak direct ja of nee moesten zeggen als er vanuit het verzet tegen de nazi-bezetters een beroep op hen werd gedaan om onderduikers in hun huis op te nemen. Hun verhalen zijn vaak alleen nog in de mondelinge overlevering bekend. In Baflo wordt de herinnering aan hen levend gehouden, aan de brandstofhandelaar Jan de Witt aan de Laurentiusstraat en aan hoofdmeester Vonk. Het zijn de kleine oorlogsverhalen van mensen die in totaal naar schatting 300 duizend onderduikers uit handen van de bezetters wisten te houden.
Ulfert Molenhuis, Jan de Witt was zijn opa, kocht indertijd een replica van het kunstwerk van Eric Claus die in beperkte oplage was aangemaakt. Het stond bij hem thuis in Groningen. De oud-inwoner van Baflo stelde de replica van de Schuilplaatsverleners beschikbaar aan de Algemene Oranjevereniging Baflo, die vervolgens op zoek ging naar een geschikte locatie in de dorpsgemeenschap. Gekozen werd de replica een plek in de Marciaborg te geven.
Een dag eerder was Freek Stuivenga van de Historisch Kring Baflo al bij de scholen op bezoek om de kinderen te vertellen over de Tweede Wereldoorlog. In de gymzaal vertelde Molenhuis de leerlingen van de groepen 7 en 8 over de onderduik in Baflo, zonder microfoon, met opgestroopte mouwen bij wijze van spreken. Daarna kreeg Nico Werkman, voorzitter van de Oranjevereniging die in Baflo de 4-mei herdenking levend houdt, het beeldje overhandigd. Werkman en Molenhuis plaatsten het daarna in een speciaal vervaardigde uitstalkast in de school.
Bij de koffie stelt Molenhuis, hij is ook voorzitter van het bestuur van de Voedselbank Groningen, het eenvoudige dilemma uit die tijd: ‘Wat zou je doen, als er aangeklopt werd en er stond iemand voor de deur die moest onderduiken?’ Zo eenvoudig en klein is de vraag waar het toen in Baflo om ging. Net zo klein als het beeldje in de vitrinekast.
Er wordt op dit moment hard gewerkt aan een documentaire over Baflo in oorlogstijd. Die zal in première gaan bij de komende 4-mei herdenking./BM
