OOSTEINDE – Het hele project, de aanleg van de 380 kV hoogspanningsnet van de Eemshaven, via Bedum naar Vierverlaten onder de rook van Hoogkerk, kost zo’n 500 miljoen. Om de kwaliteit van het landschap rond de hoogspanningsleiding te verbeteren hebben de provincie Groningen en TenneT 14,9 miljoen ter beschikking gesteld.
De aftrap van dit landschapsprogramma in ‘t Nijkerkje in Oosteinde liep niet helemaal zoals het moest. Klaas Bakker, die voor netbeheerder TenneT een overzicht van het stroomkabelproject gaf, had moeite met de laptop zodat de presentatie op de beamer heel mooi was maar zonder geluid. Zelfs de microfoon voor de loudspeaker van de laptop houden, het mocht niet baten. Het geeft niks, de akoestiek van het in 1840 gebouwde kerkje kon het wel aan. Dominees deden het vroeger ook zonder geluidsinstallatie.
Het project van de hoogspanningskabel is niet niks. Het gaat een traject van 40 km. Voor de masten wordt materiaal gebruikt waar je twee keer de Eiffeltoren mee kunt bouwen. Er zijn vier duizend wagens zand nodig en vier duizend wagens beton, en 11 voetbalvelden aan terrein en 125 kilometer heipalen. Als je die achter elkaar legt heb je de afstand tussen Winsum en Zwolle. “Wij beseffen dat we op de bouwplekken te gast zijn,” zei Klaas Bakker. “We willen zoveel mogelijk overlast voorkomen. We hebben de verkeersveiligheid hoog in het vaandel staan want het transport van het bouwmateriaal zal gevolgen hebben voor het verkeer. Ook de communicatie met inwoners die met de aanleg te maken krijgen, heeft hoge prioriteit. De aanleg van het tracé heeft impact op de omgeving en daar zijn we ons heel goed van bewust. Halverwege 2023 moet het technisch gedeelte van het tracé klaar zijn.” Zo’n 13 jaar geleden is men begonnen met het plan. De Raad van State gaf enige tijd geleden groen licht en nou moet het karwei in 3,5 jaar klaar zijn.
De bijeenkomst in het kerkje van Oosteinde was bedoeld om te beginnen met de projecten die de schade aan het landschap compenseren. Het eerste project is de aanleg van een verhalentuin rond het kerkje van Oosteinde. Op zich is dat kerkje al bijzonder. Het is een waterstaatskerk. In 1840 hadden we in Nederland nog een minister voor de erediensten die de gespannen verhouding tussen katholieken en protestanten in de klauw moest houden. Het ministerie van waterstaat bouwde als het nodig was kerkgebouwen voor alle gezindten. Als je het weet zie je aan de buitenkant eraf dat het een gebouw is dat op de burelen van een ministerie in Den Haag is vastgesteld. De vrijwilligers van de kerk – onttrokken aan de eredienst – willen op het terrein van het voormalig kerkhof een verhalentuin inrichten. Met elementen als een haag tegen de eeuwige noord-westenwind, flora uit de Bijbel, stinsplanten en een gedichtenpad. Wethouder Eltjo Dijkhuis zei bij de presentatie: “Maak van de mogelijkheden van de landschapscompensatie gebruik. Het gaat er om wat te doen met verhalen, met vondsten, kwelders, wierden, watergangen, noem maar op. Het mooie van deze regeling is dat je in éen keer los kunt als het plan is goedgekeurd. Je hoeft niet achter allerlei subsidieregelingen van talloze fondsen aan te gaan. Als het technisch gedeelte van de stoomkabel klaar is, hebben we vijf jaar de tijd om het landschap in de omgeving van het tracé te verbeteren.”
Een ander voorbeeld van een project is Spijk. De inleider sprak van “Spijk als het mooiste dorp van het Hogeland buiten de gemeente Het Hogeland.” In het kader van het compensatieplan wordt het karakteristieke kerkeiland ingericht met nieuw groen en op de kop van de Havenweg komt een pleintje met zitjes en informatie over de historie van de oude haven. Deze plek moet dan een ankerpunt worden voor wandelaars en fietsers.
Gedeputeerde Henk Staghouwer – hij was wat vertraagd – door overleg in den Haag over de stikstofkwestie – verrichtte met TenneT-baas Bakker de aftrap van het project door het onthullen van de kaart met het overzicht van de landschapsplannen die in de maak zijn. “Ik zeg het maar even, het grootste deel van de stroom in Nederland komt via de Eemshaven binnen. We hebben twee mooie plannen gezien en het is nu zaak dat we elkaar de hand geven, om plannen die we hebben verder uit te werken,” aldus Staghouwer.
De komende jaren stellen TenneT en de provincie Groningen 14,9 miljoen euro beschikbaar om de kwaliteit van het landschap langs de nieuwe hoogspanningslijn te versterken (TenneT 12,4 en de provincie 2,5 miljoen euro). Dit gebeurt in samenwerking met de gemeenten Delfzijl, Het Hogeland, Loppersum, Groningen en Westerkwartier en de inwoners van het gebied. Het programma, dat wordt uitgevoerd binnen vijf jaar na de aanleg van de nieuwe hoogspanningslijn, bestaat uit thema’s: dorpen, historische terreinen en wierden, dijken, watergangen en beplanting./BM
