WINSUM – De afdeling Groningen van de Bond Heemschut maakt zich op om desnoods de gemeente Het Hogeland voor de rechter te slepen voor het verlenen van de legaliseringsvergunning van de bouwwerken bij het kerkhof Bellingeweer.
Heemschut had afgelopen januari het gemeentebestuur in gebreke gesteld omdat het de volgens de bond illegale bouwwerken aan de Bellingeweer 27 niet aanpakte. “We hebben er een hele tijd niks over gehoord en ongeveer een maand geleden vernamen we dat het gemeentebestuur een vergunning heeft afgegeven waarin de situatie wordt gelegaliseerd,” zegt Gijs Boekschoten, secretaris van de Groninger afdeling van Heemschut. “We hebben er een bezwaarschrift over ingediend en dat moet nog door de bezwarencommissie worden beoordeeld.”
Een woordvoerder van het gemeentebestuur laat weten: “Het college heeft een aanvraag ontvangen voor de legalisering van de situatie op het adres Bellingeweer 27 in Winsum. Deze aanvraag is, net als bij alle aanvragen het geval is, getoetst aan geldende wet- en regelgeving. Op basis daarvan is de vergunning verleend. Nu de situatie is gelegaliseerd, wordt het verzoek van Bond Heemschut afgewezen.”
“Dit is een rare situatie,” stelt Boekschoten. “Wij willen dat illegale bouw op en bij een monumentaal kerkhof wordt aangepakt door de gemeente en vervolgens verleent de gemeente alsnog een vergunning.”
Het is een zaak met lange bestuurlijke staart. In de raadsvergadering van september 2018 van indertijd de gemeente Winsum stelde Nico Werkman van CDW 2.0 de kwestie van toen nog alleen de schutting aan de orde. “Het bouwwerk staat tegen een rijksmonument aan. Ook heeft de wierde van Bellingeweer archeologische waarde, waar je, volgens ons, niet dieper dan 40 centimeter in de bodem mag komen.Veel Winsumers storen zich aan dit forse bouwwerk”, aldus Werkman toen. Hij wilde van het college weten of het op de hoogte was van het bouwwerk en wat het college van de schutting vond?
Het Winsumer college antwoordde toen dat het irrelevant is wat zij van de schutting vindt. “De schutting staat op een strook gras, dus niet op openbaar gebied. Een vergunning is niet vereist. Als iemand van mening is dat het anders is, mag hij zich melden bij de gemeente,” zei het gemeentebestuur.
In de vergadering van november 2018, twee maanden later kwam de zaak weer aan de orde. Het gemeentebestuur, burgemeester Rinus Michels, gaf toe dat er wel een vergunning voor de schutting nodig was. Nico Werkman vroeg toen: “Hoe heeft dat nu kunnen gebeuren? Eerst geen vergunning en nu wel? Wat is er fout gegaan?” De burgemeester hield het op een inschattingsfout van de betreffende ambtenaar, maar wees er op dat de situatie bij Bellingeweer erg complex is. “Wat wel overeind blijft is dat de schutting er nu illegaal staat. Of de schutting mag blijven staan hangt er van af of de eigenaar alsnog een vergunning aanvraagt en deze dan wordt verleend. Voorlopig is er, zolang de normale procedure loopt, sprake van een gedoogsituatie, maar wat is ‘normaal’ in deze vervelende casus,” aldus Michels.
Een nieuwe gemeente, en een nieuwe partij die zich in de kwestie mengt. De erfgoedvereniging Heemschut – een monumentenwaakhond – constateerde op 19 april 2019 dat de schutting en inmiddels ook een bijgebouw er nog staan zonder vergunning. “Bovendien zijn nog andere zaken naar voren gekomen. De volgende zaken hebben wij geconstateerd. Er is een carport gebouwd aan de westzijde bij de ingang pal tegen het kerkhof. Er is lattenwerk op de muren van het kerkhof vastgemaakt, zowel aan de westzijde als de zuidzijde. Er heeft ontgronding van naar schatting 20-30 cm plaatsgevonden ter egalisatie van de ondergrond van de carport. Dit brengt mogelijk de stabiliteit van de muur in gevaar en dient door een ter zake deskundige instantie onderzocht te worden. Aan de zuidzijde is een houten bijgebouw geplaatst. Aan de zuidzijde is een schutting van deels 2 meter, deels 1 meter hoog geplaatst.” Bij al deze bouwseltjes geeft Heemschut meteen aan welke wettelijke bepalingen zijn overtreden. “Wij verzoeken u op korte termijn, doch niet later dan 30 juni 2019, een handhavingsprocedure in te zetten. Nu alle relevante gegevens bij u bekend zijn, is dit ons inziens een voldoende lange en redelijke termijn. Reeds nu wijzen wij er op dat wij bij gebreke van een tijdig en positief besluit uwerzijds, overwegen om de bestuursrechter te benaderen. Ten overvloede wijzen wij u er op dat met handhaving u duidelijk maakt dat u het werk van de raad (het vaststellen van het bestemmingsplan) serieus neemt. Daarnaast maakt het aan de burgers duidelijk dat er regels zijn die gevolgd moeten worden. Hier gaat een disciplinerende werking van uit.”
Harma Dost van het CDA vroeg het college van b. en w. of de raad de reactie hierop kon krijgen. Attje de Waal van de VVD benadrukte dat de regels rond het kerkhof gehandhaafd moeten worden. De PvdA sloot zich hierbij aan. Wethouder Eltjo Dijkhuis zei: “We zijn hier al tijden mee bezig. We betreuren dat dit nog steeds niet is afgehandeld en de raad krijgt er een memo over.”
De kwestie kwam weer in de raad. In februari 2020. “Het gaat om zonder vergunning bij het kerkhof bouwen door een particulier. Het kerkhof is een rijksmonument. Wordt daar op gehandhaafd?” wilde Roelof Torringa van GemeenteBelangen weten. Hij bracht nog enkele gevallen naar voren. Burgemeester Henk Jan Bolding liet toen weten dat wat betreft Bellingeweer met de betrokkene wordt overlegd over het hoe en wat van aanpassingen van de situatie en of dat tot legalisering van de situatie kan leiden. Bolding deed de toezegging dat rond de zomer de raad een overzicht krijgt van de stand van zaken van dergelijke kwesties.
Voor Bellingeweer is nu de situatie ontstaan dat het gemeentebestuur een legaliseringsvergunning heeft afgegeven. Heemschut heeft daar bezwaar tegen gemaakt. Als de commissie die de bezwaren beoordeeld Heemschut ongelijk geeft, dan stapt de organisatie naar de rechter. Gijs Boekschoten: “De zaak is nog in procedure. De volgende ronde is de bezwaarcommissie.”
Berto Merx
