William Moorlag blijft de media bezighouden. Of eigenlijk zou men moeten zeggen dat de PvdA de media bezighoudt met William Moorlag.
Er is een tragische kant aan deze zaak. Na zijn periode in het provinciebestuur komt hij terecht op de stoel van de directeur van Alescon in Assen. Het is een rare tijd. De oude sociale werkplaatsen worden door het regeringsbeleid uitgekleed. Een van de reacties van de sociale werkplaatsen is zichzelf een ‘phantasy-name’ verschaffen: namen als Alescon, Ability, nergens goed voor behalve voor een pr-bureau. Een tweede reactie van de sociale werkplaatsen is een race-to-the –bottom. Het dagblad Trouw beschreef op 22 november 2017 de desastreuze gevolgen van de bezuinigingen. Door allerlei constructies werd het loon van nieuwe sw-ers verlaagd, geen pensioenopbouw, geen reiskostenvergoeding en voor een aantal werknemers daalde het loon onder het minimumloon. Het SP-Kamerlid Jasper van Dijk stelde de minister van sociale zaken hierover een reeks vragen. Moorlag zal met buitengewone interesse die vragen van Jasper van Dijk de in de Tweede Kamer hebben aangehoord. Het waren vragen over de gevolgen van het beleid met de handtekeningen van Lodewijk Asscher, PvdA-minister van sociale zaken, en van Jetta Klijnsma, PvdA-staatssecretaris voor sociale zaken. Het waren vragen die zijn beleid als directeur van een sociale werkplaats direct geraakt moeten hebben.
Moorlag wist als directeur van de Asser sociale werkplaats waar het over ging. De vakbond FNV had hem in maart 2017 aangezegd Alescon voor de rechter te slepen wegens het ontduiken van de cao. Het jaarverslag over 2016 van Alescon meldt het bestaan van uitzendbureau Awerc-F (dat is zo’n idiote rebus: Assen/werk/flexibel). Dit is het ding waarmee de sociale werkplaats mensen liet werken onder de CAO. Ín dit door Moorlag ondertekende jaarverslag meldt hij nog dat deze constructie ’niet in strijd met de wet’ zou zijn. We verwachten geen financiële consequenties op dit moment anders dan juridische advieskosten m.b.t. deze dagvaarding.’ Het jaarverslag is ook getekend door de huisaccountant en de voorzitter van de raad van bestuur.
Wat men William Moorlag op dit punt serieus verwijten mag is dat hij niet onderkend heeft dat bij Alescon een doodzonde tegen het arbeidsrecht werd begaan: de CAO werd ontdoken. En de CAO heeft de status van wet, wordt door de minister van sociale zaken (in die tijd: Asscher) goedgekeurd en verbindend verklaard. Met regelmaat kan men in de krant lezen dat een bedrijf dat de CAO ontduikt, bij de rechter altijd nat gaat. Vorige week nog een bouwbedrijf dat de cao-afspraak over reiskostenvergoeding niet na kwam. Onder de CAO duiken is voor de advocaten van de vakbonden een vingeroefening.
De FNV wint in december de rechtszaak. De huidige directeur van Alescon mag aan het repareren slaan. En dat had het moeten zijn, ware het niet dat het partijbestuur van de PvdA in maart vorig jaar door de FNV is gewezen op het risico dat men liep met Moorlag hoog op de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen. De partijbaronnen wisten dus in maart al dat jong talent en regionaal kopstuk Moorlag een risico met zich droeg. Dat is het risico van PvdA-kamerlid, geassocieerd met laten we zeggen a-sociaal beleid in de sw van Assen. Dat signaal is genegeerd. Toen Dijsselbloem afzag van de kamerzetel, kwam in oktober 2017 William Moorlag in de Tweede Kamer, met figuurlijk in zijn binnenzak de papieren van de rechtszaak.
Met de uitspraak van de rechter over de zaak die de FNV had aangespannen, begon het gesis in de slangenkuil die PvdA heet. De addertjes die Jong Socialisten heten eisten dat de positie van Moorlag op het partijcongres aan de orde zou komen wanneer dit ook maar gehouden mag worden. De politiek leider van de PvdA – alweer Asscher – zag aanvankelijk geen probleem, en omarmde hem zoals een boa dat doet, en drukt hem vervolgens dood op instignatie van het partijbestuur dat van mening is dat Moorlag moet vertrekken. Een adder, de man die Moorlag zal opvolgen, meldt zich met de mening dat Moorlag ongeloofwaardig is en zijn kamerzetel moet opgeven.
Moorlag eist terecht een commissie die onderzoek doet naar de fijne naadjes van de kousen over zijn handelen. En dat zou volgens hem moeten gaan over de vraag of hij als Alescon-bestuurder ‘volgens de regels van goed bestuur heeft gehandeld en of hij de interne erecode voor PvdA-bestuurders heeft geschonden.’ Een buitenstaander – zelfs een hongerige krokodil – ziet dat deze eis terecht is en het kan niet anders zijn dan een commissie waar Moorlag vertrouwen in heeft, evenals de Tweede Kamer-fractie en het partijbestuur.
Het bestuur van de PvdA heeft eigenmachtig een onderzoekscommissie ingesteld en die moet de klus ook nog in een paar dagen klaren. Dit is onbehoorlijk jegens Moorlag. En ach, we kunnen nu al een weddenschap afsluiten op de uitkomsten van het werk van deze commissie. Commissies heb je om varkentjes te wassen.
De PvdA zit in een moeilijk pakket. Na de desastreuze verkiezingsnederlaag probeert men weer een sociaal gezicht op te bouwen. Daar past het beeld van een ex-Alescon-directeur die in de PvdA-kamerfractie zit, niet bij. De PvdA zit ook nog met een ander probleem: Sociale werkplaatsen zijn gemeentelijke instellingen. In het hele land hebben zich de problemen van de bezuinigingen voorgedaan en over het hele land zijn PvdA-wethouders en bestuurders met de rode kleur daar bij betrokken geweest. En het resultaat is rampzalig.
Hoe men over de bestuurlijke kwaliteiten Van Moorlag oordeelt, is de kwestie niet. Als Alescon-directeur heeft hij gedaan wat elders ook gebeurt. Met de bedoeling de enorme bezuinigingslast op de werkplaatsen zo goed mogelijk te verwerken. Hoe men daar over oordeelt, dat heeft de rechter bepaalt.
De optie op zijn zetel in de Tweede Kamer op te geven is natuurlijk onzinnig. Voordat Moorlag kamerlid werd, verdiende hij volgens het jaarverslag zo’n 75.000 euro voor een 0,6 baan. Als kamerlid verdient hij ruim het dubbele. Als we goed tellen, heeft hij nog enkele weken nodig om recht op vier jaar politiek wachtgeld te krijgen in plaats van de twee jaar tot nu toe. Moorlag moet ook aan zijn toekomst denken en aan zijn pensioenopbouw En principieel: een kamerlidmaatschap is aan een persoon verbonden. Men kan uit een partij worden gezet, maar niet uit de Tweede Kamer.
Laten we eerlijk zijn, Moorlag is aangeschoten wild. Op korte termijn zal hij uit de fractie worden gezet. Het is aan hem om te besluiten het kamerlidmaatschap voort te zetten. Als Fractie Moorlag.
Of zou het mogelijk zijn dat Jetta Klijnsma, een van de architecten van het beleid op de sociale werkplaatsen en inmiddels Commissaris van de koningin in Drenthe wat organiseren kan?
Tekst: Berto Merx
