LAUWERSOOG – Met twee handjes zeult een manneke van een jaar of zes, misschien 7, een vuilniszak met zich mee. Af en toe, steeds vaker, wordt de zak gesleept over het asfalt van het dijkpad. Het zal wel heel zwaar zijn, al die natte troep die het manneke tussen de keien van de dijk uit heeft gehaald. Als hij bijna beneden is, zie ik dikke koude windtranen over zijn rode wangetjes biggelen. Als ik vraag of het nog gaat, vermant hij zich stoer en sjouwt de zak nog een paar meter. Dan laat hij los en begint te huilen. Tussen het snikken door komt eruit dat hij zulke koude handjes heeft dat ze steeds verkrampen en de vuilniszak vanzelf loslaten. Als zijn moeder er aan komt, trekt hij zijn mutsje stoer over de vuurrode oren die daardoor dubbelgevouwen blijven staan. Ik moet er om lachen en hij glimlacht om mijn lach. “Eigenlijk wilde ik voor mijn zusje wat Little Ponyspulletjes zoeken, maar die lagen er niet, alleen maar schoenen, honderden schoenen, misschien wel duizend.” Hij tilt zijn linkerbeentje omhoog, zodat ik het laarsje goed kan zien. “Maar ik heb net nieuwe schoenen,” zegt hij trots. “Kom,” zegt zijn mama, “snel in de auto; we gaan kibbeling eten en een beetje warm proberen te worden.” Mama vertelt nog snel dat ze in Assen wonen, dat ze met z’n vijven naar Lauwersoog zijn gekomen om mee te helpen. Goed voor het besef van de kinderen om dit met zoveel anderen te doen, maar het was eigenlijk te koud voor de kleinsten.
Op de parkeerplaats net na Lauwersoog, aan de Friese kant, staat een grote container van de Milieudienst uit Groningen. Edgar Visser uit Zuidhorn vertelt enthousiast dat hij een filmpje met zijn drone heeft gemaakt en of we dat willen publiceren? (zie filmpje onder de tekst) Zijn vrienden komen erbij staan. “Vanmorgen vroeg iemand: ‘Ga je mee naar de Stad of zullen we gezellig afval gaan ruimen in Lauwersoog?” zegt één van de knapen. Ze hebben de Stad dus laten schieten en zijn aan het opruimen geweest. Ze hebben zich aangesloten bij een aantal stoere mannen van de Milieudienst. De MilieuStewards zijn van de afdeling ‘Groningen schoon dankzij mij.’
Eén van de mannen vertelt dat ze vaak leerlingen van scholen bewust proberen te maken van de noodzaak om de Stad schoon te houden, en, zo voegt hij toe: “Dan kunnen we bij deze natuurramp niet thuis op de bank blijven zitten.” Gert Bron werkt bij de Milieudienst:
“We zijn vanmorgen vanuit de Stad hier naartoe gekomen om te helpen. Er hadden zich ongeveer 80 mensen aangemeld; wij hebben met circa 40 mensen hier op Lauwersoog geholpen. De komende week hebben we, zoals het nu lijkt, nog twee dagen ingepland om de rotzooi te lijf te gaan.”
Piet Hijma (derde van rechts), Fries van geboorte, werkt bij de gemeente Rheden en is óók naar Lauwersoog gekomen om te helpen. “Deze natuurramp gaat ons allemaal aan, daarom ben ik hier.”
Het is 8 graden, de noord- westenwind jaagt hard over de dijk, de vlaggen staan strak aan de palen, het miezert. Dát alles maakt het koud, erg koud.
“Te koud voor kinderen,” zegt een helper die met een vuilniszak van de dijk afloopt. “Ik ben een grote kerel, kan het zelf wel goed hebben, maar het is fris en echt te koud voor kinderen.” Met rappe schreden loopt hij verder, dat komt wel goed.
Bij de ingang van de haven staan de legervoertuigen die de manschappen hebben vervoerd. Een tiental mensen ziet de veerboot uit de haven vertrekken, praktisch leeg. “Dat was vanmorgen wel anders,” zegt een man in het Fries. Vandaag verstaat iedereen alles, ook Fries. Vandaag is er een ongekende samenhorigheid, vandaag is het samen, samen de Kop der veur!
In de haven heeft de ZK 47 aangelegd. Schipper Jur en zijn maat zijn bezig om houten ‘Home- bordjes’ uit de netten te halen. De schroefjes aan de bordjes blijven steeds haken in de kostbare netten. Uiteindelijk zijn de netten weer vrij van troep. “Het is een ramp,” zegt Jur. “Dit is niet best. We hebben niet veel troep kunnen opruimen. De golven vielen wel mee, maar de troep gaat in slierten en spoor die maar eens op.” Terwijl de bemanning de troep in grote zakken doet, verzucht de garnalenschipper: “Wie weet wat er allemaal nog ligt. Wie weet hoeveel schadelijke stoffen er in het water terecht gekomen zijn. Het is echt een natuurramp en dat hier, in dit mooie gebied.” Jur schudt zijn mooie kop, je ziet hem peinzen.
De ZK 1 komt als tweede de haven binnen. Er hebben bijna 30 schepen meegedaan aan de spontane opruimactie. De mannen op de wal kijken wat de 1 op het achterdek heeft liggen. Wie dacht een koelkast te ‘jutten’ heeft pech: het witte voorwerp is alleen een koelkastdeur. Wethouder, uh gemeenteraadslid, Kor Berghuis komt óók even kijken. “Het is verschrikkelijk,” zegt Kor “Wat betekent dit voor het gebied, voor de vissers? Wel mooi dat zoveel mensen helpen met opruimen, wat een rotzooi!” Berghuis schudt zijn wijze, grijze hoofd en gaat huiswaarts, hij heeft het nog druk vanavond.
Kor heeft gelijk. Het is ondanks de kou hartverwarmend dat zoveel mensen komen helpen om het Waddengebied weer toonbaar te maken, om de troep die dit prachtige Werelderfgoed- gebied zo’n pijn doet als gif uit het zilte water en van de dijken te zuigen. Het verliezen van containers is niet alleen heel dom, het is een aanslag op het gebied waar we met z’n allen zo trots op zijn, het Waddengebied, ons gebied!!
Door de openstaande hekken is het mogelijk om via de oude weg langs de dijk naar Hornhuizen te rijden, een nog mooiere route dan via de N361. Ik stop bij het Rijkswaterstaat- gebouwtje, loop de dijk op, tuur over het wad, tranen lopen over m’n wangen. Het zal de koude wind wel zijn!
Tekst en foto’s: Cees van de Meent
