DEN ANDEL – De dodenherdenking in Den Andel heeft ieder jaar weer een mooie sfeer van saamhorigheid. Langzaamaan lopen mensen richting de kerk. De klanken van de blazersgroep van Excelsior zijn buiten al te horen en roepen als het ware de mensen een welkom toe. Naast de kerk loopt een groepje mensen richting de klokkentoren: vanavond zullen Leon en Mark-Jan voor het eerst de klokken luiden en zij krijgen nog een laatste instructie, met tegelijkertijd de geruststelling dat ze er niet alleen voor staan.
Even voor acht uur begeven de aanwezigen zich richting het kerkhof en verzamelen zich rond het graf van Royal Air Force-piloot E.A.R. Leavers, flight sergeant, die slechts 21 jaar mocht worden. In de verte sterft het geluid van de klokken uit, waarna Simon The Last Post speelt. We zijn stil, ieder in eigen gedachten verzonken. En dan is daar het Wilhelmus, als afsluiting van het herdenken van de oorlogsslachtoffers en als aanloop naar het vieren van onze vrijheid.
Terug in de kerk leest raadslid Kick Mulder zijn toespraak voor, met als thema “In vrijheid kiezen”.
Hij sprak onder meer over:“De herdenking van vandaag en de viering van morgen hebben een rode draad, nl. het algemeen kiesrecht. Een groot goed. De democratie kan van alle kanten bedreigd worden, in het verleden met een oorlog in een land, maar nu soms zelfs met een digitale oorlog. Haat, minachting, onverschilligheid en intolerantie liggen dan ook hier snel op de loer. We weten wat er gebeurt als ‘in vrijheid kiezen’ plotseling niet meer die vanzelfsprekendheid kan zijn die we kennen.”
“Vandaag staan we stil, twee minuten stil, bij de offers die die strijd met zich meebracht. En bij hen die hier ook worden herinnerd.
Niet alleen van de jaren ‘40-’45 , maar ook bij hen die nadien bij oorlogshandelingen betrokken zijn geweest en het hoogste offer hebben gebracht in de strijd voor vrijheid, hier – in Nederland – en in de wereld.”
“Dat die offers niet voor niks zijn geweest. Dat die offers ons blijvend herinneren aan het belang van tolerantie, van inschikkelijkheid, van respect voor de ander. Aan het belang van onze open democratie.
Besef dat zij het zijn geweest die het leven lieten om ons – nu én morgen – het grootste goed te bieden dat we kennen: in vrijheid kunnen kiezen.”
Tot slot had Engbert Breuker kort het woord met een persoonlijk verhaal: zijn vader stapte tijdens de oorlog uit de rij van mensen die op transport gesteld zouden worden en sloot zich aan bij de rij van mensen die terugkeerden. Zo heeft hij zijn eigen leven gered en “uiteindelijk heeft die beslissing er toe geleid dat ik hier vanavond kan staan.” Een mooie anekdote en overgang naar morgen: het vieren van vrijheid.
Na de bijeenkomst was er, zoals altijd, tijd voor koffie, thee en koekjes. Voor de kinderen was er fris. En chocola, het enige nieuwe in het zo vertrouwde programma van de 4 mei-viering in Den Andel. “Als verwijzing naar de bevrijding, omdat onze bevrijders ook chocola meebrachten.”
Dit jaar was het écht de allerlaatste keer dat Deborah Stijfhoorn en voorzitter Engbert Breuker de organisatie van deze bijeenkomst op zich namen. Hoe de herdenking er volgend jaar uit zal zien, hangt mede af van de nieuwe kandidaten die zich voor deze taak aanmelden.
