UITHUIZERMEEDEN – De Dodenherdenking bij het oorlogsmonument op de Vlasakker was indrukwekkend. De gang die de leerlingen van SWS De Dobbe uit Roodeschool, de NBS De Sterren en CBS De Noordkaap, GBS Dr. R.J. Damschool uit Uithuizermeeden gingen om de meegebrachte witte rozen bij het monument neer te leggen ging langs de, haast statig, in het gelid staande heren van de Bond van Wapenbroeders. Het moet de veteranen een trots en goed gevoel geven dat, mede door hun inzet, met name kinderen de gevallenen in vrijheid kunnen en willen herdenken. De kinderen, op hun beurt, kijken met respect en grote waardering naar de geüniformeerde mannen, die op commando van Kees Eisema de prachtige, knoestige handen naar de baret brengen en het nog steeds volhouden om zo minutenlang te staan.
Wethouder Eltjo Dijkhuis en raadslid Jan van der Wal legden namens gemeente Het Hogeland de eerste krans, gevolgd door een delegatie van schoolkinderen, het bestuur van Oranjevereniging Uithuizermeeden en de Bond van Wapenbroeders.
Na een prachtige uitvoering van de ‘last post’ volgden twee minuten stilte. Twee luid kwetterende vogels maakten de stilte eigenlijk alleen maar intenser. Brassband Immanuël speelde twee coupletten van het Wilhelmus, die door de, in grote getale opgekomen aanwezigen, werden meegezongen.
Na het volkslied sprak wethouder Eltjo Dijkhuis de aanwezigen toe. Zijn toespraak met het thema: ‘In vrijheid kiezen’ begon met:
‘Voor ons is het een vanzelfsprekendheid. Het maakt niet uit wie je bent of wat je doet, onze grondwet en wetten en waarden maken het mogelijk dat je in de democratie die wij zijn kunt kiezen. En niets is er mooier dan dat er ook gekozen wordt. Welke school een kind bezoekt, welke wereldbeschouwing of geloof je aanhangt. Welke taal je wilt leren. En waar je voor wilt staan. Iedereen mag er zijn.
Een vanzelfsprekendheid? Ja, in Nederland gelukkig wel. Maar dit is niet altijd zo geweest. Vrijheid moest worden bevochten en afgedwongen. De herdenking van vandaag en de viering van morgen kennen dit jaar een rode draad. Die draad heet: een eeuw lang algemeen kiesrecht. Sinds 1919 kan elke Nederlander, in volle vrijheid, in het stemhokje aangeven waar het heen moet.’
Dijkhuis benadrukte dat kiesrecht een groot goed is: “4 en 5 mei zijn dan ook de belangrijkste dagen van het jaar voor iedereen die democratie een warm hart toedraagt. We weten wat er gebeurt als ‘in vrijheid kiezen’ plotseling niet meer die vanzelfsprekendheid kan zijn die we kennen. Vijf gitzwarte jaren, 1940-1945 laten ons dit zien. Willekeur, onverschilligheid, rechteloosheid en intolerantie heersten en eisten een tol van ongekende omvang. Eén van ongekende tragiek; van onpeilbaar leed. Vandaag staan we stil, twee minuten stil, bij de offers die die strijd met zich meebracht. En bij hen die hier ook worden herinnerd. Niet alleen van de jaren 40-45 , maar ook bij hen die nadien bij oorlogshandelingen betrokken zijn geweest en het hoogste offer hebben gebracht in de strijd voor vrijheid, hier – in Nederland – en in de wereld.
Dat die offers niet voor niks zijn geweest. Dat die offers ons blijvend herinneren aan het belang van tolerantie, van inschikkelijkheid, van respect voor de ander. Aan het belang van onze open democratie. Besef dat zij het zijn geweest die het leven lieten om ons – nu én morgen – het grootste goed te bieden dat we kennen: in vrijheid kunnen.”
Raadslid Jan van der Wal las het gedicht ‘De achttien Dooden’ van Jan Campert voor. Het gedicht gaat over achttien verzetsstrijders die in hun cel op hun executie wachten en is hier () te lezen.
Twee leerlingen Annemiek Overdijk en Marit Haan droegen hun zelf geschreven gedicht ‘De Stilte’ voor.
De tekst:
Stil…
Stil werd ik van alle verhalen die ik hoorde
van de mensen die werden opgepakt en afgevoerd.
Stil…
Stil werd ik van de mensen die moesten vluchten
onderduiken om hun leven te redden.
Blij…
Blij werd ik toen ik zag
dat mensen onderduikers hielpen aan een veilige plek
Kijk links, kijk rechts, kijk om je heen
we zijn niet gelijk, maar allemaal evenveel waard!
Na de toespraak en gedichten volgde een defilé langs het monument.
Naast de indrukwekkende plechtigheid toonde de ‘hemel’ zijn eigen verhaal. Mooie, witte wolkjes verdreven donkere wolken en verschaften de laagstaande zon nog even ruimte om volop te schijnen. Een teken van warmte en vrede, twee Belgische trekpaarden knuffelden naar hartenlust en pasgeborenen lammetjes speelden nog even langs de sloot. Het was goed op ‘Meij’.
