Wie de raadsvergadering over het Werelderfgoedcentrum Waddenzee overziet, kan eigenlijk maar twee conclusies trekken. Ten eerste, wethouder De Visser beschikt over een bewonderenswaardige beheersing van het onderwerp. En ten tweede, met de steun van de partijen, met uitzondering van de SP, zal het plan, als er op 18 maart over gestemd wordt, er wel doorkomen.
Het gaat om het plan om op Lauwersoog een centrum te vestigen waarin het Werelderfgoed Waddenzee toeristisch, educatief, en de natuur ervan wordt uitgebouwd. Je hebt een gebied dat een topper is. En daar kun je ook wat mee doen. Het plan behelst zoal een zeehondenopvang, informatie over het gebied, met de boswachterij natuurwerk, een onderzoekscentrum, een beperkte mogelijkheid voor logies en ontbijt. Het is een oud plan, indertijd in de gemeente De Marne visionair getrokken door wethouder Herwil van Gelder. En de gemeente De Marne stelde een miljoen beschikbaar voor de ontwikkeling van het plan. Helaas kwam er vanuit natuurorganisaties en anderen een reeks bezwaren tegen het plan; er werd een kwartiermaker aangesteld – een soort sociaal-politieke klusjesman. Het oorspronkelijk plan werd deels aangepast aan de bezwaren. Het WEC werd wat kleiner. Geen hotel van dertig meter hoog maar het gehele gebouw tien meter lager. De ambitie die uitgang van jaarlijks 150 duizend bezoekers werd bijgesteld naar 120 duizend. Het WEC moet 24,6 miljoen kosten. Daarvan neemt de provincie 5 miljoen voor haar rekening, het Waddenfonds brengt 9,6 miljoen in, het Zeehondencentrum 9 miljoen en de gemeente Het Hogeland 1 miljoen volgens plan. Uiteindelijk draagt de gemeente 8 ton extra bij.
Op tafel lag het voorstel om het bestemmingsplan voor het WEC goed te keuren. Het gaat om de hoek van het westelijk deel van de haven tot aan de sluistoegang. Dit bestemmingsplan is nodig om überhaupt er later een bouwvergunning voor te kunnen krijgen. En er lag het voorstel om 8 ton extra voor de ontwikkeling van het WEC beschikbaar te stellen. Ook lag er nog een brief waarin een aantal clubs en instellingen bezwaren tegen het ontwerp bestemmingsplan bleven houden.
Smaakmaker in de discussie was de PvdA-ster Mädi Cleerdin: “Aan de rand van het Unesco Werelderfgoed, op de grens van zoet en zout water, tussen het Lauwersmeer en de Waddenzee verrijst binnendijks het Werelderfgoedcentum op ons Hogeland. Een verrijking voor ons unieke schitterende Dark Sky gebied met grote kansen op het gebied van werkgelegenheid, toerisme, en natuurwetenschap. De internationale wetenschappelijke studenten in hun studie gerelateerd aan zeehonden krijgen hierbij de kans om te verblijven dichtbij het onderzoeksgebied.
Met daadkracht heeft de gemeenteraad van De Marne gezamenlijk zijn schouders eronder gezet door het bedrag van 1 miljoen euro beschikbaar te stellen,” zo stelde ze. “Het eerste ontwerp van de Deense architect Dorte Mandrup werd dan wel afgeschoten. Onze fractie van de PvdA was en is onder de indruk van het schitterende ontwerp, een iconisch gebouw. Het was een iconische gebouw, maar het riep ook weerstand op, die tot protesten leidden. Ik maak daarbij de vergelijking met het Forum in Groningen, wat een weerstand was daartegen, en nu…..schitterend. De mensen staan in de rij om het Forum te bezoeken.” Aldus Cleerdin. “Laten we vooral met een positieve blik kijken naar de kansen die er liggen én die met beide handen aannemen en omarmen. Laten we het lef hebben om gezamenlijk ja te zeggen. Deze kans grijpen en helemaal ervoor gaan. We willen meer uitstraling van ons wereldse gebied en we laten nu zien dat we dat kunnen bereiken.”
Henk Koopman van het CDA liet weten dat zijn partij zich kan vinden in het ontwerp-bestemmingsplan. Het CDA maakte zich wel zorgen over de die op het eerder ontwerp zijn ingebracht, ook over de brief met bezwaren die op de laatste minuut bij de raadsleden terecht was gekomen. “Zit daar nog een addertje onder het gras?” vroeg hij. Ook sneed hij de kwestie van de extra 8 ton aan. Vijf ton komt uit het Waddenkustfonds dat de gemeente al had gereserveerd en 3 ton komt uit een soort kasschuif, de erfpacht van de haven van Lauwersoog. Koopman verwoordde de kern van de hindernissen in het debat.
Anne Marie Smits van GroenLinks had geen problemen met het plan. Theo de Vries van de CU maakte zich zorgen over de gevolgen van het leegstromen van het gemeentelijk Waddenkustfonds. VVD-er Stefan van Keijzerswaard noemde de extra bijdrage van de gemeente “de zoveelste zure appel. Het is een verdraaid goed plan maar ik wil een goede uitleg voor de extra bijdrage.”
De SP pakte de rol van volle oppositie. Linda Visser: “Eindelijk kunnen we er als raad wat van vinden.” Zij hekelde dat voor het laatst in 2018 het WEC in de gemeenteraad van de Marne aan de orde is geweest en dat er nu een punt van ‘go or no go’ is waarbij de raad maar meteen het groene licht moet geven. Zij stelde dat de brief van bezwaarmakers haaks staat op de stelling van wethouder Visser dat er een sterk draagvlak voor het plan zou bestaan. Ook had zij er bezwaren tegen dat het Fonds Waddenkustopgaven, waar allerlei dingen mee gedaan zouden worden, in één keer leeg is. “Het is geen voldragen besluit. Daarom zijn we er tegen,” aldus Linda Visser.
Wethouder Mariette de Visser zette in termen van schoonheid in taal een mooie neer: “Je kunt zeggen dat het een groot plan is of een groots plan. Het is slechts één letter verschil en het is een groots plan. We hadden een te hoge ambitie, we hebben pas op de plaats gemaakt en een kwartiermaker is op allerlei wijzen met velerlei mensen, instellingen, organisaties, bedrijven in gesprek geweest om een draagvlak te scheppen. Het is een intensief proces geweest van de kwartiermaker met terugkoppeling naar de hoofdpartijen in het WEC . Dit heeft geleid tot de aanpassingen van het oude plan dat naar mijn mening een zeer breed draagvlak heeft van zo’n 50 partijen, nauw betrokken of op enig afstand van het project. Uit de brief aan de raad blijkt dat er nog steeds bezwaren bestaan. Men heeft de gelegenheid gehad om een zienswijze in te brengen op het ontwerp bestemmingsplan. Daar is rekening mee gehouden. Als de raad het plan overneemt dan staat de weg open naar de rechter voor wie bezwaren heeft.”
Zij gaf aan dat het miljoen dat door de gemeente De Marne beschikbaar was gesteld nodig was voor de kosten van het maken van de plannen en het aanpassen van de openbare ruimte. Voor de verdere proceskosten is 8 ton nodig die uit het gemeentelijk Waddenkustfonds komt. De Visser: “Er zijn nog geen concrete projecten voor dit fonds voorhanden die niet zouden kunnen door gaan.” Linda Vissser interrumpeerde haar en somde een aantal dingen op die als mogelijke bestemming voor het fonds in aanmerking zouden komen en op het lijstje staan. Wethouder De Visser pareerde haar met de stelling dat het WEC het eerste markante punt wordt op de Waddenkust en dat dit dus een terechte uitgave is.
De Visser hield de raad voor dat het gaat om en voorstel voor de wijziging van het bestemmingsplan en de eigen financiële inzet van de gemeente. “De exploitatie van het WEC is een zaak van de stichting,” zei De Visser. Kor Berghuis (CDA) Stefan van Keijzerswaard vroegen om meer gegevens over de exploitatie.
Na de tweede ronde van het debat was het duidelijk: de grote meerderheid van de raad zal akkoord gaan met het plan als daar 18 maart over gestemd wordt. Met uitzondering van de SP, zoals Linda Visser het zei: “We willen een geheel overzicht van de plannen, op dit moment zijn we onvoldoende geïnformeerd. Er is onvoldoende draagvlak en wij hebben geen betaalbereidheid voor de extra bijdrage van de gemeente omdat het plan te vaag is over de financiering en de exploitatie.”
Het was een mooi debat. Vooral omdat wethouder De Visser, zakelijk, ingetogen en met beheersing van het dossier en de toezegging, nog wat details verder uit te werken, de raad in de discussie naar zich toe kon trekken. Dat is weleens anders geweest, in de raad van de Marne, waar indertijd GL-wethouder Herwil van Gelder iets te enthousiast was over een heel groot plan.
Berto Merx
